Rola rezonansu w rozpadzie (β–p) jądra 11Be
Klasteryzacja jądrowa jest jednym z najbardziej zagadkowych zjawisk w fizyce subatomowej. Liczne przykłady takich struktur obejmują stan podstawowy jądra 11Li z halo dwóch neutronów i słynny rezonans Hoyle’a w 12C, który odgrywa istotną rolę w syntezie cięższych pierwiastków w gwiazdach. Powszechność występowania wąskich rezonansów w pobliżu progu emisji cząstek sugeruje, że jest to ogólne zjawisko w każdym otwartym układzie kwantowym, w którym związane i niezwiązane stany silnie się mieszają, co skutkuje pojawianiem się kolektywnego stanu o cechach pobliskiego kanału rozpadu. Nowym spektakularnym przykładem tego zjawiska jest emisja protonu opóźnionego rozpadem ß– ze słabo związanego stanu podstawowego jądra 11Be. Badania w modelu powłokowym zanurzonym w kontinuum (SMEC) sugerują istnienie kolektywnego rezonansu J𝜋 = 1/2+ w 11B, który posiada wiele cech pobliskiego kanału z emisją protonu, co wyjaśnia ten zagadkowy rozpad. Bliskość progów emisji protonu i trytu sugeruje, że ten rezonans może również zawierać domieszkę klastra 3H. Aby wyjaśnić naturę tego hipotetycznego rezonansu 1/2+, konieczne będzie badanie reakcji 10Be(p,p)10Be.
Wąski rezonans 5/2+ w 11B przy 11.600 (20) MeV, który leży nieco powyżej progu emisji neutronów i rozpada się w wyniku emisji neutronu lub cząstki α, ma decydujący wpływ na ogromną wartość przekroju czynnego na wychwyt radiacyjny neutronu przez jądro 10B. Sugeruje to, że funkcja falowa tego rezonansu jest silnie zmodyfikowana przez sprzężenie z pobliskim kanałem emisji neutronów. Rzeczywiście, w obliczeniach SMEC w pobliżu progu emisji neutronu występuje stan 5/26+, który silnie sprzęga się w fali cząstkowej L = 2 do kanału [10B(3+) + n] 5/2+. Wyznaczona teoretycznie kolektywizacja dla tego stanu jest ~110 keV powyżej progu na emisję neutronu, blisko eksperymentalnej energii stanu 5/2+. W przyszłości, aby wyjaśnić wpływ wirtualnego stanu neutronowego na przekrój czynny 10B(n,𝛾)11B, konieczne będą badania reakcji 10Be(d,p)11B.
J.Okołowicz, M.Płoszajczak, W.Nazarewicz
Convenient location of a near-threshold proton-emitting resonance in 11Be
Physical Review Letters 124, 042502 (2020)
https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.124.042502