Wczoraj (23 lutego 2021 r.), zaledwie dwa miesiące przed 90. urodzinami, zmarł nasz drogi przyjaciel i kolega Aleksiej Aleksiejewicz Ogloblin. Był wybitnym fizykiem, popularyzatorem nauki i utalentowanym nauczycielem; doktor nauk fizycznych i matematycznych, profesor w Instytucie Kurczatowa, w którym pracował od 1954 r. Był kierownikiem Zakładu Fizyki Jądrowej i Technologii Wiązki Zespołu Fizyki Jądrowej Kurczatowa (KNPK). Specjalizował się w fizyce jądrowej, reakcjach jądrowych i zastosowaniach fizyki jądrowej. Do jego najważniejszych osiągnięć należą:
- Opracowanie metody pomiaru promieni jąder w krótkotrwałych stanach wzbudzonych i pierwsza obserwacja takich stanów o anomalnie dużych rozmiarach.
- Synteza i badanie jąder poza stabilnością neutronów (6 z 12 znanych przypadków).
- Wykrywanie stanów o nietypowej budowie w egzotycznych jądrach.
- Pierwsza obserwacja głęboko związanych stanów dziurowych w jądrach atomowych.
- Pierwsze badanie reakcji z jonami litu, wykrywanie mechanizmu przenoszenia klastrów nukleonów, obserwacja silnie wzbudzonych stanów klastra alfa.
- Badanie tęczy jądrowej, oddziaływanie jąder w małych odległościach, równanie stanu zimnej materii jądrowej i masy gwiazd neutronowych.
- Pierwsze niezależne potwierdzenie zjawiska radioaktywności klastrów, obserwacja nowych przypadków rozpadu klastrów i ich badania.
- Diagnostyka zużycia syntetycznych części maszyn za pomocą promieni radioaktywnych.
- Pierwsza rosyjska produkcja radioizotopów 201Tl i 123I dla medycyny.
Aleksiej Ogloblin był odpowiedzialny za „szkołę egzotycznych jąder”. Wśród jego byłych uczniów jest kilkunastu doktorów i kandydatów nauk oraz jeden członek korespondent Rosyjskiej Akademii Nauk. Był promotorem dziesięciu prac dyplomowych. Jego byli wychowankowie są pracownikami laboratoriów cyklotronowych w Taszkiencie, Ałma-Acie i Tomsku. Był zaangażowany w działalność dydaktyczną w MEPhI, był członkiem Rady Naukowej Narodowego Centrum Badawczego „Kurchatov Institute”, był także członkiem rady doktorskiej w Kurczatowie i Instytucie Fizyki Jądrowej Uniwersytetu Moskiewskiego. Był członkiem komitetów programowych wielu laboratoriów i konferencji międzynarodowych. Reprezentował Rosję w komisjach fizyki jądrowej IUPAP (International Union Fizyki Czystej i Stosowanej) i na forum OECD Megascience.
W 2003 roku Aleksiej był jednym z nielicznych liderów głównych rosyjskich eksperymentów z indeksem cytowań przekraczającym 500. Jego osiągnięcia były szeroko docenianie; wygłosił wiele zaproszonych wykładów na najważniejszych międzynarodowych konferencjach z zakresu fizyki jądrowej. Był autorem wielu monografii i prac przeglądowych publikowanych w języku rosyjskim i międzynarodowym czasopisma. Aleksiej aktywnie działał do ostatnich dni swojego życia. Kilka z jego ostatnich publikacji należy do najważniejszych. Zainicjował i był aktywnym członkiem współpracy z instytutami w Dubnej, Kijowie, Ałma-Acie, Niemczech, Japonii i Finlandii.
Wśród jego nagród znalazły się liczne medale rządu rosyjskiego (1966, 1970, 1997, 1998, 2010, 2016), Odznaka Honorowa i medal z okazji 100-lecia W. I. Lenina. Aleksiej był laureatem złotego medalu nadawanego przez Instytut im. Kurczatowa Rosyjskiej Akademii Nauk, międzynarodowej nagrody GN Flerov JINR, medalu 65-lecia rosyjskiego przemysłu jądrowego, medalu za zasługi w rozwoju energetyki atomowej, laureat 9 nagród Kurczatowa, okaziciela honorowych dyplomów z energetyki jądrowej.
Pożegnanie prof. Aleksieja Aleksiejewicza Ogloblina nastąpi 26 lutego 2021 r. o godzinie 11.45 w kostnicy szpitala nr 67 przy ul. Salyama Adil, budynek 2/44.
